De productieketen van mode

Deze pagina is niet compleet. We proberen zo snel mogelijk de juiste informatie op deze pagina te publiceren.

De productieketen van mode is lang en erg uitgebreid. Op deze pagina willen we proberen de keten zo goed mogelijk te beschrijven, en ook waar duurzame mode het beter doet dan gewone mode.

grondstoffen

Er zijn heel veel grondstoffen. We gaan hier even uit van biologisch katoen omdat katoen de meest-gebruikte grondstof is in onze kleding.

• biologisch

De meeste katoen wordt verbouwd met behulp van een heleboel pesticiden en chemicaliën. Dit is ongezond voor de boer en voor de grond, en bovendien erg duur. Biologische katoen wordt zonder kunstmatige stoffen verbouwd, en met minder water. De grond wordt beter gebruikt, en zowel de boer als de grond wordt er gezonder op.

• oogsten

Oogsten kan handmatig gebeuren, waarbij een plukker rijpe katoenbolletjes plukt. Als katoen machinaal geoogst wordt, wordt er vaak een ontbladeringsmiddel gebruikt om de bladeren van de plant te halen, waarna met een machine het bovenste deel van de plant wordt afgesneden. Op deze manier moet de katoen en de plantenresten later nog gescheiden worden.

• Fair Trade

Als een boer is aangesloten bij een Fair Trade coöperatie krijgt hij een eerlijke prijs voor z'n katoen. Die eerlijke prijs bestaat uit een minimale basisprijs die wordt bepaald aan de hand van internationale handelsprijzen (dus het is eerlijk op internationaal niveau!) en daar komt nog een premiumprijs bovenop. Die premie moet worden besteed aan een gemeenschappelijk doel: nieuwe schoolkleding, een doktersbezoek, een nieuwe waterput... als het de gemeenschap maar ten goede komt. Bovendien krijgt de boer nog een extra hoge prijs als de katoen biologisch is.

• transport

Vanaf de boer worden de balen katoen naar de spinnerij gebracht. Hoe dichter de boer en de andere fabrieken bij elkaar zitten, hoe minder ver er gereisd hoeft te worden. Soms is het goedkoper om verder uit elkaar te gaan zitten, en dan wordt er gebruik gemaakt van een schip of een vliegtuig om de katoen te vervoeren. Een schip is langzamer, maar stoot minder CO2 uit.

mooi maken

• weven / breien

De kleding die je draagt is eigenlijk altijd gemaakt van een weefsel of een breisel. Een geweven stof is steviger en stretcht meestal niet en wordt bijvoorbeeld gebruikt voor overhemden en spijkerbroeken. Een gebreide stof is vaak flexibel, stretcht en wordt voor veel kleding gebruikt, zoals truien, ondergoed, sokken en t-shirts. Allebei de soorten stoffen worden gemaakt op grote machines (op enkele uitzonderingen na) en er komt vaak veel stof en pluis vrij. In verantwoorde fabrieken worden de werknemers hier goed tegen beschermd, en wordt er gezorgd voor voldoende licht en frisse lucht.

• verven

Groen, blauw, rood, geel en alle andere kleuren die je je kan bedenken: al je kleding wordt geverfd! Hiervoor worden soms zware metalen gebruikt, giftige stoffen of bijtende chemicaliën. In veel fabrieken komen die stoffen na het verven terecht in de sloot, en daarmee het grondwater. Dit is erg ongezond voor de mensen die in de fabriek werken, maar ook voor de omwoners die hun water uit diezelfde sloot halen.

• natuurlijke verfstoffen

Niet alle verfstoffen zijn slecht of gevaarlijk. Kleding die geverfd wordt met natuurlijke verfstoffen zoals bessensap of pigment uit planten en vruchten, zijn een stuk milieuvriendelijker. Ook zijn er chemische verfstoffen die minder schadelijk zijn voor het milieu en de mensen die jouw kleding verven.

• gesloten watersysteem

Om te zorgen dat gevaarlijke, ongezonde stoffen buiten de fabriek in het water en de natuur terechtkomen, maken sommige verffabrieken gebruik van een gesloten systeem. In zo'n systeem blijven de chemicaliën en verfstoffen binnen de fabriek, en worden telkens hergebruikt. Als het uiteindelijk niet meer te gebruiken is, wordt het zo goed mogelijk onschadelijk gemaakt voordat het veilig wordt weggedaan.

• waterzuivering

Er wordt bij verven (en eigenlijk heel veel stappen in het productieproces) heel veel water gebruikt. Er komt van alles in dat water terecht, zoals verfstoffen, schoonmaakmiddelen, pluis, dingen die al op het garen of op de stof zaten etc. Om te voorkomen dat dit allemaal in het afvalwater terechtkomt dat weer terug de natuur in gaat, hebben sommige fabrieken hun eigen waterzuivering. Hierin worden alle schadelijke dingen uit het water gehaald zodat die op een veilige manier hergebruikt of weggegooid kunnen worden. Helaas doen heel veel fabrieken dit niet, waardoor veel schadelijke stoffen in het drinkwater van diegenen die in de buurt van de fabriek terechtkomen.

• groene energie

Net als jij, kunnen ook bedrijven en fabrieken gebruik maken van schone, groene energie. watMooi gebruikt bijvoorbeeld zoveel mogelijk groene energie, gerecycled papier en milieuvriendelijke enveloppen. Zo helpen wij ook met kleine dingen de kledingketen wat mooier te maken.

in elkaar zetten

• knippen

Als de stof gebreid of geweven is, en geverfd, is het klaar om tot kleding gemaakt te worden. Daarvoor moet het eerst worden geknipt in verschillende delen en deeltjes, zoals die zijn ontworpen door de designers. Dit knippen kan gebeuren met de hand of met een machine. Hierbij komt veel pluis vrij en de scharen zijn natuurlijk scherp, daarom worden werknemers in verantwoorde fabrieken goed beschermd en is er bijvoorbeeld genoeg ventilatie, schone lucht en bescherming.

• naaien

De verschillende stukken stof worden vervolgens aan elkaar genaaid. Dit gebeurt in grote hallen met allemaal naaimachines op een rij. Vaak is het een lopende-band werk, waarbij 1 naaister telkens 1 bepaalde handeling doet (bijvoorbeeld een broekspijp zomen of de rits inzetten). Veel fabrieken hanteren extreem lange werktijden, betalen weinig loon en en zorgen slecht voor de werknemers. Bij verantwoorde fabrieken wordt er voor gezorgd dat de werknemers niet te lang en vaak werken, voldoende en regelmatig betaald krijgen, en dat ze omstandigheden in de fabriek gezond en veilig voor ze zijn.

• leefbaar loon

Ook in de fabrieken waar kleding wordt gemaakt, hebben de werknemers recht op een leefbaar loon. Hiermee kunnen ze zichzelf en hun gezin onderhouden, en zelfs wat sparen of investeren. Jammergenoeg krijgen heel veel arbeiders over de hele wereld lang niet genoeg betaald. Verantwoorde merken vinden het belangrijk dat de mensen die hun kleding maken wel goed betaald krijgen.

winkel

• energiebesparing

Loop eens een winkel binnen en let eens op hoeveel lampen er zijn. Je hebt normale plafondlampen, extra lampen bij de kassa en de pashokjes, speciale lichten voor de accenten en speciale kleding, en ga maar door. Dat kost natuurlijk ontzettend veel energie. Als een winkel duurzamer wil zijn kunnen ze dan ook minder lampen gebruiken, en spaarlampen gebruiken om energie te besparen (en dat scheelt ook op de energierekening!)

• recyclen

Als kleding niet verkocht kan worden omdat het beschadigd is, of niet populair genoeg, dan kan het worden gerecycled. Net zoals jij je oude kleding bij de inzameling zet of in een kledingbak gooit, kunnen winkels ook hun kleding aan een goed doel geven. Sommige merken sturen de kleding naar ateliers waar van de stof weer andere dingen worden gemaakt zoals knopen of broches. Andere merken sturen hun onverkoopbare kleding naar een fabriek waar papier en karton van katoenvezels wordt gemaakt, waar vervolgens weer verpakkingen en doosjes van worden gemaakt! Dat is nog eens nuttig hergebruik.

• opbrengst

De opbrengst van de kledingverkoop wordt verdeeld tussen heel veel verschillende partijen. De katoenboer, de transporteur, de fabrieken waar wordt geverfd en genaaid, arbeiders, ontwerpers en merken, en de winkel bijvoorbeeld. Soms is duurzame kleding duurder dan gewone mode, terwijl dit eigenlijk niet nodig is. Omdat de opbrengst moet verdeeld tussen zoveel verschillende mensen zijn de verschillen per kledingstuk maar heel klein. Als duurzame mode duurder is dan gewone, dan wordt waarschijnlijk vooral het kledingmerk er beter van.